Blachodachówka to profilowana blacha stalowa lub aluminiowa tłoczona tak, by wizualnie przypominać tradycyjne dachówki. Jej atutem jest „domowy” wygląd przy bardzo niskiej masie. Blacha trapezowa ma równoległe przetłoczenia w kształcie trapezu (np. profile T18, T35, T55). Wygląda bardziej technicznie i nowocześnie, a dzięki wyższej fali bywa sztywniejsza przy tej samej grubości. Oba materiały wykonuje się zwykle ze stali ocynkowanej ogniowo z powłokami ochronnymi (np. poliester, poliuretan, PVDF) lub z alucynkiem.
Parametry materiałowe i masa
Typowa grubość arkuszy dla pokryć dachowych to 0,5–0,7 mm. Sama blacha waży najczęściej ok. 4–5 kg/m², czyli kilkukrotnie mniej niż dachówka ceramiczna. Warto pamiętać, że „ciężar dachu” w opisach bywa rozumiany dwojako: albo jako masa samego pokrycia (wspomniane 4–5 kg/m²), albo jako masa całego układu (pokrycie + łaty/kontrłaty, membrana, akcesoria), co daje wynik istotnie większy. Na trwałość najsilniej wpływają: grubość rdzenia stalowego, masa powłoki cynkowej oraz klasa powłoki organicznej odpornej na UV.
Nachylenie połaci i szczelność
Minimalne nachylenie połaci zależy od konkretnego systemu. W praktyce blachodachówka wymaga zwykle co najmniej 9–12° (część rozwiązań modułowych dopuszcza więcej, nawet ok. 15°, zwłaszcza przy krótkich arkuszach i wielu łączeniach). Blacha trapezowa, odpowiednio dobrana i uszczelniona, może pracować przy mniejszych spadkach – orientacyjnie 4–8° w zależności od wysokości profilu, długości arkuszy oraz liczby i rodzaju zakładów. Przy niskich spadkach kluczowe są taśmy uszczelniające, uszczelki podkalenicowe i staranne prowadzenie wody przy obróbkach.
Format arkuszy i montaż
Blachodachówki występują jako długie arkusze cięte na wymiar oraz jako krótkie moduły. Długie arkusze przyspieszają prace na prostych połaciach, ale mogą generować większe odpady przy licznych załamaniach. Moduły są wygodne na skomplikowanych dachach i ułatwiają lokalne naprawy. Blacha trapezowa sprzedawana jest przede wszystkim w pasach na wymiar – to bardzo szybki montaż na prostych połaciach i halach.
Niezależnie od rodzaju pokrycia trzeba stosować systemowe wkręty z podkładkami, membranę dachową i poprawnie wykonać szczeliny wentylacyjne. Ważna praktyczna zasada: blachy nie tnie się szlifierką kątową, bo wysoka temperatura niszczy krawędź i powłoki; stosuje się nożyce ręczne, skokowe lub nibblersy.
Sztywność, nośność i rozstaw łat
Profil ma znaczenie. Trapez o wyższej fali (np. 35–55 mm) zapewnia dużą sztywność i pozwala zwiększyć rozstaw łat lub płatwi, szczególnie w budynkach użytkowych. Blachodachówka też jest usztywniona przetłoczeniami, ale w obszarze nośności zwykle ustępuje wyższym profilom trapezowym. Na dachach o dużych rozpiętościach, z potencjalnie większym obciążeniem śniegiem, trapez bywa rozwiązaniem bardziej „inżynierskim”.
Akustyka i kondensacja
Pokrycia metalowe przenoszą dźwięk deszczu i gradu mocniej niż dachówki ceramiczne czy cementowe. W domach mieszkalnych komfort akustyczny osiąga się przez prawidłowy układ warstw (membrana, szczeliny wentylacyjne, odpowiednia grubość izolacji i szczelna paroizolacja od środka). W obiektach nieogrzewanych lub gospodarczych często stosuje się blachę trapezową z fabrycznie nanoszonym filcem antykondensacyjnym – pochłania on wilgoć i ogranicza kapanie skroplin przy gwałtownych zmianach temperatury.
Estetyka i zastosowania
Blachodachówka najlepiej imituje tradycyjne dachówki, dlatego dominuje w budownictwie jednorodzinnym i tam, gdzie plan miejscowy lub estetyka otoczenia preferują klasyczny wygląd. Blacha trapezowa kojarzy się z halami i budynkami gospodarczymi, ale świetnie sprawdza się też w nowoczesnej architekturze: na prostych, niskospadowych połaciach, a także na elewacjach montowanych pionowo lub poziomo, ogrodzeniach i zadaszeniach.
Koszty i opłacalność
W ujęciu rynkowym blacha trapezowa o porównywalnych parametrach powłokowych bywa tańsza w przeliczeniu na m² niż blachodachówka. Różnice cen zależą jednak od grubości, rodzaju i grubości powłok, koloru, akcesoriów oraz złożoności dachu (odpad materiałowy, czas montażu). Przy prostych połaciach przewagę kosztową często ma trapez; przy złożonych dachach przewagę organizacyjną i estetyczną potrafi mieć blachodachówka modułowa.
Kiedy wybrać blachodachówkę
- Gdy priorytetem jest klasyczny wygląd domu przy niskiej masie pokrycia.
- Na dachach o typowych spadkach i wielospadowych formach – moduły ograniczają odpady i ułatwiają serwis.
- W lokalizacjach, gdzie wymogi estetyczne (np. plan miejscowy) preferują dachówkową stylistykę.
Kiedy wybrać blachę trapezową
- Na dużych, prostych połaciach, zwłaszcza o niższych spadkach, gdzie liczy się szczelność, szybkość montażu i sztywność.
- W obiektach gospodarczych, halach, garażach oraz w nowoczesnej architekturze minimalistycznej.
- Także jako materiał elewacyjny, podsufitkowy lub na wiaty i zadaszenia.
Na co uważać przy wyborze i montażu
- Zawsze sprawdzaj minimalne nachylenie dachu, rodzaj i ilość zakładów oraz zalecenia uszczelnień dla konkretnego profilu.
- Porównuj nie tylko cenę, ale i parametry: grubość blachy, masę powłoki cynkowej, klasę powłoki organicznej, warunki gwarancji.
- Dbaj o detale: obróbki blacharskie, szczelność przy okapie, kalenicy i wokół przejść dachowych decydują o trwałości całego pokrycia.
- Zlecaj prace ekipie, która stosuje właściwe narzędzia do cięcia i zna zasady wentylacji połaci.
Podsumowanie
Blachodachówka i blacha trapezowa powstają z podobnych materiałów, ale służą nieco innym celom. Blachodachówka wygrywa tam, gdzie liczy się tradycyjna estetyka i elastyczność na skomplikowanych dachach o standardowych spadkach. Blacha trapezowa daje przewagę na prostych połaciach i przy niższych kątach nachylenia – jest sztywniejsza, szybka w montażu i często tańsza. Ostateczny wybór warto oprzeć na: kącie dachu, geometrii połaci, wymaganej nośności, klasie środowiskowej oraz jakości powłok i montażu. Przy prawidłowym projekcie i wykonaniu oba rozwiązania potrafią działać długo, szczelnie i bezproblemowo.