Styropian hydrofobowy to odmiana EPS (spienionego polistyrenu) o ograniczonej nasiąkliwości wodą. Rdzeń pozostaje polistyrenowy, ale dzięki doborowi surowca, gęstości i dodatkom płyty wolniej chłoną wodę i mniej transportują ją kapilarnie. To nie jest materiał „wodoodporny na zawsze”: nadal wymaga prawidłowej hydroizolacji i odprowadzenia wody. Na tle zwykłego EPS sprawdza się w miejscach okresowo zawilgacanych, a przy tym jest lżejszy i zwykle tańszy niż XPS.
Jak działa hydrofobizacja
Hydrofobizacja zmniejsza energię powierzchniową i łączność porów z wodą. W praktyce krople spływają, a chłonięcie trwa dłużej i jest mniejsze. Efekt najłatwiej zauważyć w strefie przyziemia, gdzie woda opadowa i rozbryzgowa potrafi okresowo zwilżać okładzinę. Dobrze zaprojektowany detal (hydroizolacja + drenaż + ochrona płyt) sprawia, że parametry cieplne pozostają stabilne przez lata.
Najważniejsze właściwości i oznaczenia
Dokumentację płyt EPS sporządza się wg normy dla wyrobów z polistyrenu ekspandowanego. Kluczowe pozycje w Deklaracji Właściwości Użytkowych to:
- λD – deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła (im niższy, tym lepiej),
- CS(10) – wytrzymałość na ściskanie przy 10% odkształceniu (dobieraj do obciążeń: posadzki, płyty fundamentowe, strefa przy gruncie),
- WL(T) – długotrwała nasiąkliwość przy całkowitym zanurzeniu (woda ciekła),
- WD(V) – nasiąkliwość przez dyfuzję wody (również woda ciekła, nie para),
- μ (MU) – opór dyfuzji pary wodnej,
- TR – wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe (istotna przy klejeniu),
- DS – stabilność wymiarowa, oraz tolerancje wymiarowe.
W zakresie reakcji na ogień płyty EPS klasyfikuje się zwykle w klasach D–E (zależnie od wyrobu i układu). W budynku EPS powinien być osłonięty warstwami systemowymi zgodnie z projektem.
Gdzie stosuje się styropian hydrofobowy
Fundamenty i ściany piwnic (perymetria). To najczęstsze zastosowanie. Płyty układa się na zewnątrz, na warstwie hydroizolacji kompatybilnej z EPS (bez rozpuszczalników), a od strony gruntu zabezpiecza folią kubełkową lub płytami ochronno-drenażowymi. Niższa nasiąkliwość ogranicza spadek izolacyjności przy okresowym zawilgoceniu.
Posadzki na gruncie i płyty fundamentowe. Występuje wilgoć technologiczna i dyfuzja wody z podłoża, dlatego wersja hydrofobowa daje większą rezerwę bezpieczeństwa parametrów cieplnych. Dobieraj klasę CS(10) do obciążeń użytkowych; często układa się dwie warstwy „na mijankę”.
Cokoły i strefa rozbryzgowa. Ocieplenie przy gruncie narażone jest na wodę z opadów i odbicia. Hydrofobowy EPS plus odporne wykończenie (np. tynk mozaikowy, okładzina) ograniczają zawilgocenie warstw.
Tarasy i dachy płaskie. W dachach/układach tradycyjnych (ocieplenie pod hydroizolacją) EPS bywa dopuszczony przez producentów systemów – pod warunkiem zapewnienia spadków, sprawnego odwodnienia i warstw kompatybilnych. W dachu odwróconym (ocieplenie nad hydroizolacją, stały kontakt z wodą) standardem projektowym pozostaje XPS o bardzo niskiej nasiąkliwości.
Zastosowania inżynieryjne (geofoam). Płyty EPS stosuje się w lekkich nasypach i wypełnieniach. W miejscach narażonych na wilgoć wersja hydrofobowa ogranicza ryzyko akumulacji wody, choć o doborze decydują głównie parametry wytrzymałościowe.
Różnice względem XPS i zwykłego EPS
XPS ma zamkniętą, bardziej jednorodną strukturę komórkową, dzięki czemu wykazuje bardzo niską długotrwałą nasiąkliwość i lepszą odporność w środowisku stale mokrym oraz pod parciem hydrostatycznym (np. dachy odwrócone, kontakt z wodą). EPS hydrofobowy to rozwiązanie „środka”: tańsze od XPS i wyraźnie bezpieczniejsze od zwykłego EPS w warunkach okresowej wilgoci. Zwykły EPS w strefach przyziemia lub podłogach na gruncie bez wzmocnionej odporności na wodę może szybciej pogarszać parametry po zawilgoceniu.
Ograniczenia i dobre praktyki
Hydrofobowy EPS nie zastępuje hydroizolacji. Zawsze zaprojektuj szczelną powłokę (bitumiczna, mineralna, membrany) kompatybilną z polistyrenem. Unikaj kontaktu z rozpuszczalnikami (np. toluen, benzen, niektóre smolne masy asfaltowe) i gorącym bitumem; stosuj dedykowane kleje bezrozpuszczalnikowe. Płyty należy chronić przed UV do czasu przykrycia – powierzchnia EPS z czasem kredowieje i traci integralność pod wpływem słońca. W gruncie kluczowe są drenaż opaskowy, warstwy filtracyjne z geowłókniny oraz ochrona mechaniczna ocieplenia.
Montaż w skrócie
Płyty układa się ściśle, na mijankę, najlepiej z krawędziami frezowanymi, aby ograniczyć mostki cieplne. Na hydroizolacjach stosuj kleje przewidziane do EPS. W fundamentach płyty dociska zasypka; część nadziemną można dodatkowo mocować mechanicznie. W posadzkach na gruncie zaleca się dwie warstwy izolacji z przesunięciem spoin, folię rozdzielającą nad EPS i odpowiednią grubość jastrychu zgodnie z projektem. Na tarasach wykonaj najpierw spadki, zaplanuj szczelne obróbki i odwodnienie, a następnie warstwy wykończeniowe zależnie od systemu.
Na co patrzeć w dokumentach
Przed zakupem porównaj DWU: λD, CS(10), WL(T), WD(V), μ, TR, DS, tolerancje wymiarowe oraz rekomendowane zakresy zastosowań. Sprawdź rysunki detali i listę klejów, mas i membran dopuszczonych do kontaktu z EPS. Jeśli przewidziane są wysokie obciążenia długotrwałe (np. garaż, płyta fundamentowa), zwróć uwagę na dane o pełzaniu i dopuszczalnych naprężeniach użytkowych.
Podsumowanie
Styropian hydrofobowy to praktyczna odmiana EPS do stref narażonych na okresową wilgoć: fundamenty i ściany piwnic, posadzki na gruncie, cokoły, a także wybrane tarasy i dachy w układach tradycyjnych. Zapewnia lepszą odporność na zawilgocenie niż zwykły EPS, zachowując korzystny stosunek ceny do parametrów. Nie zastępuje jednak hydroizolacji ani drenażu, a w środowisku stale mokrym i pod parciem wody przewagę ma XPS. O sukcesie decydują: poprawny dobór klasy i parametrów z DWU, kompatybilne chemicznie warstwy, osłona przed UV oraz detale odwodnienia. Dzięki temu ocieplenie z EPS hydrofobowego utrzyma izolacyjność i trwałość przez długie lata.