Podczas prac wykończeniowych, zwłaszcza przy układaniu płytek, jednym z najważniejszych aspektów jest właściwy dobór kleju. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że każda zaprawa klejowa sprawdzi się równie dobrze przy gresie i glazurze. W praktyce jednak różnice między tymi dwoma rodzajami płytek są na tyle istotne, że wymagają zastosowania zupełnie innych właściwości kleju. Błędny wybór może skutkować odspajaniem się płytek, pękaniem fug, a nawet poważnymi uszkodzeniami całej okładziny. W tym artykule przyjrzymy się, czym naprawdę różni się klej do gresu od kleju do glazury i dlaczego nie warto ich ze sobą mylić.
Czym różnią się gres i glazura?
Aby zrozumieć, dlaczego stosuje się różne kleje, należy najpierw przyjrzeć się właściwościom samych płytek. Glazura to cienka, szkliwiona płytka ceramiczna, najczęściej stosowana na ścianach wewnętrznych. Charakteryzuje się dość dużą nasiąkliwością – zazwyczaj przekraczającą 10%. Jest lekka, krucha i stosunkowo łatwa w obróbce. Ponieważ jej powierzchnia jest szkliwiona, ma dużą estetykę, ale też ograniczoną odporność na ścieranie i czynniki atmosferyczne.
Z kolei gres to rodzaj płytki ceramicznej o znacznie mniejszej nasiąkliwości – zazwyczaj poniżej 0,5%. Jest dużo twardszy, bardziej odporny na uszkodzenia mechaniczne, mrozoodporny i trudniejszy w obróbce. Gres można stosować zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków – na podłogach, tarasach, balkonach czy schodach. Jest to materiał niskonasiąkliwy, gładki, o małej porowatości, co oznacza, że trudniej się z nim „wiązać” chemicznie. Z tego powodu wymaga zastosowania klejów o zupełnie innych właściwościach niż glazura.
Klej do glazury – właściwości i zastosowanie
Glazura ze względu na swoją porowatą strukturę i dużą nasiąkliwość dobrze „chwyta” klej cementowy. W praktyce do układania glazury wewnątrz pomieszczeń – na ścianach w łazienkach, kuchniach czy toaletach – wystarczający będzie standardowy klej cementowy klasy C1, zgodnie z normą PN-EN 12004. Tego typu klej cechuje się minimalną przyczepnością wynoszącą 0,5 megapaskala i nie zawiera dodatków poprawiających elastyczność. Z reguły ma on konsystencję pasty lub suchej mieszanki do rozrobienia z wodą.
W wielu przypadkach do montażu glazury stosuje się też kleje typu C1T, czyli o zmniejszonym spływie, co ma znaczenie podczas układania płytek pionowo – na ścianach. W wersji C1E klej ma wydłużony czas otwarty, co oznacza, że nie trzeba się spieszyć z przyklejaniem płytek po rozprowadzeniu zaprawy na powierzchni.
W sytuacjach bardziej wymagających – np. gdy podłoże jest odkształcalne lub ogrzewane – warto sięgnąć po kleje elastyczne klasy C2, ale w przypadku klasycznej glazury układanej na ścianie w łazience, nie jest to konieczne. Standardowy klej cementowy bez dodatków w zupełności wystarcza.
Klej do gresu – inny poziom zaawansowania
W przypadku gresu sprawa wygląda zupełnie inaczej. Ze względu na wyjątkowo niską nasiąkliwość i gładką powierzchnię, gres praktycznie nie „wchłania” wilgoci z kleju, a tym samym nie ułatwia jego wiązania z płytką. Do jego montażu potrzebny jest klej o znacznie wyższej przyczepności i elastyczności. Standardowy klej C1 nie zapewni wystarczającej siły łączenia i nie utrzyma płytki przez długi czas – szczególnie w warunkach dużych wahań temperatur czy obciążeń mechanicznych.
Dlatego do gresu stosuje się kleje klasy C2, czyli kleje cementowe o podwyższonej przyczepności (minimum 1 megapaskal). Bardzo często wybierane są kleje typu C2TE lub C2TES1 – oznacza to, że poza wysoką przyczepnością mają także wydłużony czas otwarty, zmniejszony spływ i są elastyczne. Elastyczność jest kluczowa zwłaszcza przy montażu gresu na zewnątrz, na balkonach czy tarasach, gdzie płytki „pracują” razem z podłożem pod wpływem zmian temperatury. Kleje elastyczne lepiej kompensują te ruchy i zapobiegają odspajaniu się płytek.
W wielu przypadkach stosuje się kleje zawierające dodatki polimerowe, które zwiększają ich przyczepność do trudnych powierzchni, poprawiają urabialność i odporność na zmiany warunków środowiskowych. Niektóre kleje zawierają też włókna, które dodatkowo wzmacniają spoinę i zapobiegają jej pękaniu. Tego typu produkty są droższe od klejów do glazury, ale w przypadku gresu – absolutnie niezbędne.
Błędy, które kosztują
Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez osoby samodzielnie wykonujące prace remontowe jest użycie kleju do glazury podczas montażu gresu. Taka oszczędność kończy się zwykle odspajaniem się płytek po kilku miesiącach, pękaniem spoin, a czasem całkowitym zniszczeniem powierzchni – szczególnie przy ogrzewaniu podłogowym lub zastosowaniu gresu na zewnątrz. Kleje klasy C1 po prostu nie są w stanie związać się dostatecznie mocno z nienasiąkliwym gresem.
W drugą stronę – czyli użycie kleju do gresu przy montażu glazury – nie ma negatywnych konsekwencji technicznych, ale generuje niepotrzebne koszty. Glazura nie potrzebuje aż tak zaawansowanego produktu. Jeśli jednak inwestor chce używać jednego rodzaju kleju do różnych powierzchni i materiałów, warto wybrać uniwersalny klej elastyczny klasy C2TES1, który sprawdzi się zarówno przy glazurze, jak i gresie.
Co mówi norma i producenci?
Wszystkie kleje dostępne na rynku powinny mieć oznaczenie zgodne z normą PN-EN 12004, która określa parametry techniczne, jakie musi spełniać dany produkt. Zawsze należy zwrócić uwagę na te oznaczenia na opakowaniu – to one pozwalają zidentyfikować, do jakich zastosowań klej jest przeznaczony.
Producenci bardzo często podają również informacje w formie tekstowej: „do gresu”, „do glazury”, „do płytek ceramicznych o niskiej nasiąkliwości” lub „do stosowania na zewnątrz”. Te informacje należy traktować poważnie, ponieważ nie są przypadkowe. Klej, który nie został zaprojektowany do gresu, nie zapewni trwałego połączenia – nawet jeśli początkowo będzie wyglądało, że wszystko się trzyma.
Podsumowanie
Różnice między klejem do glazury a klejem do gresu wynikają bezpośrednio z właściwości tych dwóch typów płytek. Glazura jest lekka, porowata i nasiąkliwa, dlatego można ją montować przy użyciu prostych klejów cementowych. Gres jest cięższy, twardszy i niemal nienasiąkliwy, co wymaga zastosowania klejów o podwyższonej przyczepności, wysokiej elastyczności i odporności na warunki zewnętrzne.
Zastosowanie niewłaściwego kleju do gresu może prowadzić do poważnych uszkodzeń okładziny, szczególnie na zewnątrz lub na podłożach podatnych na odkształcenia. Dlatego tak ważne jest, aby nie kierować się wyłącznie ceną, ale przede wszystkim właściwościami technicznymi kleju i jego przeznaczeniem określonym przez producenta. To inwestycja w trwałość, bezpieczeństwo i estetykę całego wykończenia.